در زیر برخی از رفتارها و علائم مربوط به اختلال یکپارچگی حسی(Sensory Integration Dysfunction) آمده است.
علایم اختلال لامسه
بیش حسی لامسه (پاسخدهی بیش از حد نسبت به محرکات لمسی)
وحشت زده،ناراحت یا خشمناک شدن با لمس ناگهانی یا سبک
به عنوان یک نوزاد،دوست ندارد/ نداشته بغل شود؛ممکن است خود را عقب بکشد و گریه کند
اضطراب هنگام تعویض پوشک
وحشت زده شدن یا اجتناب از ایستادن در کنار دیگر افراد (به خصوص در صف)
وحشت زده شدن وقتی از پشت لمس شود یا توسط کسی یا چیزی که نمی بیند (زیر پتو) لمس شود
نارضایتی از شانه زدن مو؛ ممکن است فقط از یک شانه خاص استفاده کند
نارضایتی در مورد روتختی زبر (مثلا قدیمی و زبر)
اجتناب از موقعیت های گروهی به دلیل احتمال لمس ناگهانی
مقاومت در مقابل نوازش دوستانه یا مهربان از طرف دیگران به جز افراد خانواده ( و گاهی حتی افراد خانواده)
بوسیدن را دوست ندارد،جای بوسه را پاک می کند
بغل کردن را ترجیح می دهد
باران، آب دوش حمام و یا وزش باد مانند شکنجه است و عکس العمل اجتناب و انزجار را ایجاد می کند
عکس العمل شدید به نیش حشره، خراش یا بریدگی خفیف
اجتنناب از لمس بافت های خاص (پتو، فرش یا پوست حیوانات)
عدم پذیرش لباس های تنگ یا جدید، لباس های زبر، یقه اسکی، جین، کلاه، کمربند و غیره
اجتناب از استفاده از دست ها در بازی
اجتناب/ دوست نداشتن/ بیزاری از بازی های کثیف، مانند شن، گل، اب،چسب، اکلیل، خمیر بازی، چیزهای لزج، خمیر ریش یا حباب بازی
ناراحت شدن از دست های کثیف و شستن و پاک کردن سریع آن
به شدت قلقلکی
درز جوراب او را ناراحت می کند و ممکن است آن را نپوشد
لباس هایی که روی پوست کشیده میشود او را ناراحت می کند؛ ممکن است بخواهد کل سال را شورت و آستین کوتاه بپوشد، نوزادان ممکن است بخواهند لخت باشند و به ندرت پوشک و لباس بپوشند
یا ممکن است بخواهد کل سال را شلوار و لباس استین بلند بپوشد تا از تماس پوستی اجتناب کند
ناراحتی از شستن صورت
ناراحتی در مورد کوتاه کردن مو یا ناخن
مقاومت در مقابل مسواک زدن و ترس شدید از دندانپزشک
نشخوار می کند، غذا های خاص می خورد؛غذا های ترکیبی و سرد یا گرم را دوست ندارد؛ اجتناب از امتحان غذاهای جدید
اجتناب از پا برهنه شدن رو ی چمن یا شن
راه رفتن روی پنجه پا
کم حسی لامسه (پاسخدهی بیش از حد نسبت به محرکات لمسی)
نیاز به لمس شدن، هر چیزی و هر کسی را لمس می کند، علاقه زیاد به ماساژ
لمس یا ضربه را حس نمی کند مگر با نیرو یا قدرت شدید ( پوست کلفت است. )
زمین خوردن زخم و سوختگی او را ناراحت نمی کند
ممکن است متوجه کثیفی دست یا صورت خود نشود یا متوجه نشود آب از بینی خود می آید یا برایش مهم نباشد.
ممکن است خودآزاری داشته باشد؛ نیشگون،گاز یا کوبیدن سر خود
زیاد قرار دادن اشیا در دهان
صدمه مداوم به دیگر بچه ها یا حیوانات در هنگام بازی
لمس مداوم سطوح یا اشیا آرامبخش (مانند پتو)
علاقه به سطوح یا اشیایی که زبر هستند.
لذت بردن و علاقه شدید به بازی های کثیف
علاقه به بازی هایی که لرزش و تکان شدید دارند.
ترجیح دادن و علاقه شدید به غذاهای شور، ترش، شیرین یا تند
تمایز و ادراک ضعیف لامسه
مشکل در انجام تکالیف حرکتی ظریف مانند دکمه ها، زیپ و بستن لباس
اگر نگاه نکند ممکن است متوجه نشوند کدام قسمت بدنش لمس می شود
ترس از تاریکی
ممکن است شلخته باشند؛ ژولیده باشند، متوجه نباشد که شلوار پیچیده است، نصف پیراهن بیرون است، کفش او باز است و یک پاچه شلوار بالا و دیگری پایین است
مشکل در استفاده از ماژیک، قیچی یا چاقو
شناخت وسایل با دهان حتی بعد از دو سالگی هر چیزی را سمت دهان میبرد
مشکل در شناخت ویژگی های ظاهری اشیا؛ شکل، اندازه، بافت، دما، وزن و….
ممکن است قادر به شناخت اشیا با لمس نباشد، و از بینایی کمک بگیرد
علایم اختلال عملکرد وستیبولار
حس وستیبولار : داده حسی از گوش داخلی در مورد تعادل، جاذبه، حرکت و وضعیت بدن در فضا
بیش حسی به حرکت
اجتناب / دوست نداشتن وسایل زمین بازی مانند تاب، نردبان، سرسره، یا چرخ و فلک
ترجیح کار های نشسته، حرکت آرام با احتیاط، اجتناب از خطر پذیری، به نظر شل و ول می آید
اجتناب / دوست نداشتن آسانسور و پله برقی؛ ترجیح می دهد بنشیند، یا واقعا حالش بد می شود
چسبیدن به فرد بالغی که اطمینان دارد مانند والدین در محیط های شلوغ
ترس شدید از افتادن حتی وقتی فعالیت خطرناک نیست
ترس از افتادن حتی از ارتفاع یک پله یا لبه پیاده رو
ترس از برداشتن پا از روی زمین
ترس از بالا و پایین رفتن از پله یا راه رفتن روی یک سطح نامسطح
ترس از سر و ته شدن یا کج شدن به بغل و عقب ؛
مقاومت شدید در شستن سر در سینک
وحشت کردن وقتی کسی او را حرکت میدهد؛مانند وقتی او را به سمت میز می کشند
در کودکی تاب کودک را دوست ندارد
مشکل و ترس در راندن دوچرخه
پریدن، لی لی کردن یا حفظ تعادل روی یک پا (به خصوص با چشمان بسته)
در نوزادی دوست ندارد روی شکم قرار بگیرد
به راحتی تعادل خود را از دست می دهد و دست و پا چلفتی به نظر می رسد
ترس از فعالیت هایی که تعادل خوبی می خواهند
اجتناب از حرکات پرشی یا چرخشی (سریع میترسد یا سرگیجه میگیرد)
کم حسی حرکتی
در حرکات ثابت به نظر نمی تواند ثابت بنشیند
علاقه به حرکات شدید، چرخشی ویا سریع
دوست دارد در هوا پرتاب شود
می تواند مدت زمانی بچرخد و سر گیجه نگیرد
علاقه به وسایل بازی با حرکت سریع، شدید و یا ترسناک
پریدن روی وسایل خانه یا ترامپولین، روی صندلی چرخدار می چرخد یا خود را برعکس می کند
دوست دارد تا جای ممکن بالاتر و بیشتر تاب بخورد
شیفته هیجان است؛ گاهی ترسناک می شود
همواره به جای راه رفتن می دود،می پرد، لی لی می کند و غیره
بدن، پا و یا سر را در حالت نشسته تکان می دهد
علاقه به حرکات سریع یا ناگهانی، مانند رفتن ماشین یا موتور در دست انداز
هماهنگی یا تون عضلانی ضعیف
بدن نرم و شلی دارد
وقت کار روی میز مرتب خم می شود، دراز می کشد و یا سرش را به دست یا بازویش تکیه می دهد
مشکل در بلند کردن همزمان سر، بازو ها وپا ها از روی زمین وقتی به شکم خوابیده است (وضعیت سوپر من)
نشستن به شکل W برای ثبات بدن
خستگی زودرس
حفظ خود برای نیافتادن با گرفتن اشیا
مشکل در استفاده ازچفت در، دستگیره ها و باز و بسته کردن موارد
مشکل در گرفتن خود هنگام افتادن
مشکل در پوشید لباس و بستن دکمه ها، زیپ و کمربند
ممکن است در نوزادی هیچوقت چهاردست و پا نرفته باشد یا مدت کمی رفته باشد
آگاهی ضعیف از بدن؛ برخورد با اشیا، انداختن وسایل ویا دست و پا چلفتی بودن
ضعف مهارت های حرکتی درشت؛ پریدن،گرفتن توپ، بالا رفتن از نردبان
ضعف مهارت های حرکتی ظریف؛ مشکل در استفاده از ابزار ها مانند مداد، شانه، قیچی و چاقو
مرتب برای رنگ آمیزی، بریدن و نوشتن دستش را عوض می کند و دو دستی کار میکند؛ در ۳یا ۴ سالی دست غالبی ندارد
مشکل در خوردن بستنی
عدم اطمینان از چکونگی حرکت بدن هنگام حرکت کردن، برای مثال برداشتن پا از روی چیزی
مشکل در یادگیری تمارین ورزشی یا رقص
علایم اختلال حس عمقی
حس عمقی : درونداد حسی از عظلات و مفاصل در مورد وضعیت، وزن، فشار، کشش،حرکت و تغییر وضعیت بدن در فضا
ضعف سیستم حس عمقی
رفتار های حس طلبی
علاقه به فعالیت هایی که شامل پریدن، برخورد و تصادف باشد
کوبیدن پا هنگام حرکت
کوبیدن پا به زمین یا صندلی وقتی نشسته است
انگشتش را میمکد یا گاز می گیرد و مرتب انها را می شکند
علاقه به پیچیده شدن شدید در پتو های زیاد یا سنگین به خصوص هنگام خواب
ترجیح می دهد لباس ها و کمربند و روسری و بند کفش) محکم بسته شود
علاقه به فعالیت های له کردن
علاقه به بغل کردن خرس اسباب بازی
کوبیدن اسباب بازی ها و اشیا به هم و اسباب بازی های پارچه ای
علاقه به کشتی و دکل در بازی
افتادن روی زمین به طور مرتب و عمدی
روی ترامپولین (یا تخت خواب ) ساعت ها می پرد
در طول روز دندان قروچه میکند
علاقه به کشیدن، هل دادن و بلند کردن اشیا
علاقه به پریدن از وسایل خانه یا مکان های بلند
اغلب دیگر کودکان را می زند، هل می دهد یا با آنها برخورد می کند
مداد،نی یا آستین و یقه ی لباس را می جود
مشکل در درجه بندی حرکت
اشتباه در اندازه گیری میزان خم و راست کردن عضلات در انجام کارها ( دست را در آستین کردن یا بالا رفتن از پله ها )
مشکل در تنظیم فشار مداد هنگام نوشتن یا کشیدن؛ ممکن است خیلی کم رنگ باشد یا انقدر فشار دهد که نوک مداد بشکند
نوشتن کثیفی دارد و هنگام پاک کردن کاغذ را پاره می کند
همیشه وسایل و اسباب بازی ها را می شکند یا خراب میکند
اشتباه در تخمین وزن یک شی مانند لیوان آبمیوه،ان را با نیروی زیادی بلند می کند که به هوا میرود یا میریزد، و یا با نیرو کمی این کار را می کنند و از سنگینی ان شکایت میکند
ممکن است معنی سبک و سنگین را نفهمد نمی تواند دو شی را در دستش بگیرد و بگوید کدامیک سنگین تر است
به ظاهر هر کاری را بانیروی زیاد انجام می دهد؛ مانند راه رفتن،بستن در، فشردن چیز ها یه سختی، انداختن وسایل
بازی با حیوانات با نیروی زیاد، اغلب به انان آسیب میزند
علایم اختلال عملکرد صوتی : ( بدون تشخیص مشکل شنیداری )
بیش حسی به صداها
پرت شدن حواس با صداهایی که توجه دیگران را جلب نمی کند؛ برای مثال صدای چراغ، یخچال، پنکه، بخاری یا ساعت
ترس از صدای سیفون توالت (به خصوص در مکان های عمومی)، جاروبرقی،سشوار، کفش تق تقی یا پارس سگ
پریدن یا پرت شدن حواس با صدایی بلند یا غیرمنتظره
پرت شدن حواس یا ناراحت شدن با صدا های پس زمینه؛ مانند چمن زن یا
ساختمان سازی، دزدگیر اتومبیل در خیابان
اغلب می خواهد دیگران ساکت باشند؛ برای مثال سر و صدا،حرف زدن یا خواندن ترانه را متوقف کنند
با صداهای بلند یا غیر منتظره فرار می کند، گریه می کند یا گوش هایش را می گیرد
از رفتن به سینما، نمایش و اجتماعات، پیست اسکیت شلوغ و کنسرت موسیقی اجتناب میکند
ممکن است افراد خاص را به دلیل تون صدایشان دوست نداشته باشد
کم حسی به صداها
اغلب به دستورات کلامی یا صدا زدن اسم پاسخ نمی دهد
صدا ها را به خاطر خود صدا ایجاد می کند
علاقه به صدای بلند موسیقی یا تلویزیون
مشکل در درک یا به یادآوری آنچه گفته می شود
بی توجهی به صدا های خاص
متوجه نمی شود صدا از کجا آمده است
هنگام انجام کار با خود حرف می زند، اغلب بلند
گفتار کم یا فاقد گفتار یا غان و غون در نوزادی
اغلب نیاز به تکرار دارد یا می گوید”چی؟“
علایم اختلال حس دهانی
بیش حسی چشایی
نشخوار می کند، اغلب با انتخاب غذای خیلی بد؛ برای مثال گزینه های محدود غذایی، انتخاب مارک ها، مقاوت برای امتحان غذا ها یا رستوران جدید و ممکن است در خانه دیگران غذا نخورد
ممکن است بعد از دو سالگی نیز غذا های پوره یا نرم بخورد
غذاهای سفت و ترکیبی حالت تهوع به او می دهد
مشکل در مکیدن، جویدن و بلعیدن؛ ممکن است دچار شوک شود یا از آن ترس داشته باشد
مقاومت/ اجتناب/ وحشت شدید از رفتن به دندانپزشک یا انجام کار های مرتبط با دندان
ممکن است فقط غذا های سرد یا گرم بخورد
اجتناب از چسباندن پاکت نامه، تمبر یا برچسب ها با زبان به دلیل مزه آنها
دوست نداشتن یا نارضایتی درمورد خمیردندان و دهان شویه
اجتناب از غذا های پرادویه، تند، شیرین؛ ترش یا شور؛ غذا های بی مزه را ترجیح می دهد
کم حسی دهان
مزه کردن یا جویدن اشیا غیر خوراکی
علاقه به غذاها با طعم های قوی؛ مانند خیلی شور، شیرین، ترش یا تند
آبریزش دهان شدید حتی پس از سن دندان در آوردن
جویدن مو، لباس یا انگشتان
قرار دادن اشیا در دهان حتی پس از سن نوزادی
همه غذاها برایش یک مزه را دارد
استفاده بسیار زیاد از ادویه و چاشنی روی غذایش
علاقه به دندانپزشک و نیز لرزش مسواک ها
علایم اختلال حس بویایی
بیش حسی بویایی
عکس العمل منفی یا دوست نداشتن بو هایی که بد نیستند یا به سختی احساس می شوند
به دیگران می گوید که چه بوی خوبی یا بدی می دهند
اجتناب از خوردن غذاهای خاص به دلیل مزه آنها
نزجار یا تنفر از بوی وسایل حمام یا لوازم آرایش افراد
ناراحتی یا آشفتگی با بوی عطر یا ادکلن
ناراحتی با بوی خانه یا غذا
اجتناب از بازی در بعضی مکان ها به دلیل بوی آن محل
تصمیم گیری درمورد علاقه اش به کسی یا جایی بر اساس بوی آن
کم حسی بویایی
مشکل در متوجه شدن بوهای نا خوشایند
خوردن یا نوشیدن چیز های مسموم به دلیل اینکه متوجه بوی فاسد شدن آن نمی شود
اتوانی در شناخت بو ها و چیز های معطر
عدم توجه به بوهایی که معمولا دیگران را ناراحت می کند
عدم توجه یا دور نشدن از بو های ناخوشایند
در آشنایی با افراد، مکان ها یا اشیا از بویایی بسیار زیاد استفاده می کند (زیاد بو میکند)
استفاده از بویایی برای تعامل با اشیا
علایم اختلال حسی بینایی ( بدون تشخیص پزشکی مشکل بینایی )
بیش حسی بینایی
حساس به نور های درخشان؛ در نور شدید چشم ها را می بندد، گریه می کند و یا سر درد می گیرد
مشکل در تمرکز چشمی بر فعالیتی که انجام می دهد برای مدتی مناسب
به راحتی با محرک های بینایی دیگر حواسش پرت می شود؛ مانند حرکت دیگران، دکوراسیون، اسباب بازی، پنجره، در و غیره
بروز مشکل در اتاق ها با رنگ روشن یا اتاق های تار
بعد از مطالعه یا تماشای تلویزیون چشم هایش را می مالد یا از آن اشک می آید
اجتناب از تماس چشمی
لذت از بازی در تاریکی
کم حسی به حس بینایی ( مشکل در دنبال کردن، تمایز یا ادراک )
مشکل در بیان تفاوت میان حروف مشابه؛ مانند: ب, پ، ج, ح
مشکل در زمانی که یک تصویر بزرگ را ببیند؛ برای مثال تمرکز بر الگو ها یا جزئیات تصویر
مشکل در تشخیص شکل (در زمینه شلوغ)؛ مانند کاغذ روی میز، لباس درون کشو، موارد در لیست خرید، اسباب بازی در جعبه اسباب بازی
گم کردن خطوط در نوشتن از روی کتاب یا تخته سیاه
مشکل در کنترل حرکات چشمی برای تعقیب بینایی یک شی متحرک
مشکل در بیان تفاوت میان رنگ ها، شکل ها و اندازه ها
گم کرن خط و محل در هنگام خواندن یا انجام تکالیف ریاضی
معکوس کردن کلمات هنگام نوشتن یا خواندن آنها؛ مانند “خیس” و “سیخ” یا “گنج” و “جنگ“
شکایت در مورد دوبینی
مشکل در یافتن تفاوت ها در کلمات، تصاویر، نماد ها یا اشیا
مشکل در یکسانی فاصله و اندازن کلمات و اعداد
مشکل در انجام پازل، کپی کردن یک شکل، ویا بریدن یا رفتن روی یک خط
تمایل به کج نوشتن (به سمت بالا یا پایین) بر روی برگه
گیج شدن در مورد چپ وراست
خستگی زودرس در تکالیف مدرسه
مشکل در تشخیص رابطه فضایی در محیط؛ برای مثال برخورد با اشیا / افراد یا قدم گذاشتن اشتباهی روی لبه پیاده رو یا پله
اختلال پردازش زبانی – شنوایی
عدم تواناییی تعیین منبع صدا
مشکل در تشخیص صدای
مشکل در تمایز میان اصوات/ کلمات؛ مانند “امین” و “امیر“
مشکل در حذف صداهای دیگر زمانی که با کسی مکالمه دارد
صداهای بلند، ناگهانی، یا گوشخراش اورا نارحت می کند
مشکل در درک، توجه به و یادآوری آنچه خوانده شده یا گفته شده؛ اغلب درخواست تکرار می کند ممکن است فقط دو توالی دستوری را به خاطر بسپارد
به دیگران نگاه می کند تا قبل از پاسخ دهی مطمئن شود
مشکل در بیان ایده ها به شکل کلمه (کلامی یا نوشتاری)
اغلب خارج از نوبت یا خارج از موضوع صحبت می کند
اگر درک نشود، در تکرار جملات مشکل دارد؛ ممکن است ناراحت و عصبانی شود و صحبت را رها کند.
گرد آوری : دکتر نادر علیرضالو(دکتری علوم اعصاب اعصاب شناختی)