مهمترین مساله در پایش رشد ونمو مغزی کودکان تواناییهای کودک در سنی است که انتظار میرود کودک در آن سن انجام دهد که در ادامه به آنها اشاره خواهم کرد ولی در ابتدا لازم به توضیح است بیماریهایی که میتواند سبب تاخیر در روند نمو مغزی یا آسیب مغزی گردند بسیار متنوع و گاها پیچیده هستند که به ذکر چند مورد اکتفا خواهم کرد
1.آسفیکسی یا خفگیهای نوزادی در زمان قبل یا حین تولد مانند زایمانهای سخت و طول کشیده یا خفگیهای کودک در زمان بعد از تولد مانند نوزادانی که به علت نارسی نیازمند بستری طولانی در بیمارستان و استفاده از دستگاههای تنفس مصنوعی هستند یکی از علل شایع آسیبهای مغزی کودکان و مشکلات نمو مغزی در اینده میباشند
2. ابتلا کودک به بیمارییهای متابولیک و عفونتهای شدید نوزادی و تشنجهای طولانی مدت که سبب نرسیدن اکسیژن به مغز کودک یا نوزاد میگردد میتواند سبب آسیب سلولهای مغزی و اختلال در نمو مغز گردند
3. خونریزیهای مغزی در دوران نوزادی یا تجمع زیاد مایع در اطراف یا داخل بافت مغزنیز سبب اختلال در رشد سلولهای مغز وکندی نمو مغز میگردند
4. بیماریهای مادرزادی اختلالات کروموزومی نظیر سندرم داون نیز از علل شایع اختلال نمو مغزی میباشند
نشانه های نمو سالم مغزی در نوزادان از بدو تولد تا دوران نوپایی
همانطور که اشاره شد مراحل نمو مغزی نوزادان به معنای تواناییهایی است که از هر کودک در سن خاص انتظار میرود که البته مجددا تاکید میکنم با توجه با تاثیر عوامل ارثی و شرایط روحی وروانی کودک ومکانی که کودک در ان رشد و پرورش مینماید ممکن است به طور طبیعی گاهی اختلالاتی در روند نمو مغزی کودکان مشاهده شود که نشانه بیماری یا اختلال در سیستم عصبی نباشد برای مثال نوزادی که در محیط پرورشگاه بزرگ میشود ممکن است در جنبه هایی مانند زمان شروع به راه رفتن یا صحبت کردن دچار تاخیر داشته باشد که علت ان محرومیت از اموزش یا محرومیتهای عاطفی باشد یا کودکانی که در منزلی رشد میکنند که با بیش از یک زبان یا لهجه گویش میکنند ممکن است به طور طبیعی تاخیر در صحبت کردن داشته باشد
1: کودک در 1 ماهگی میتواند صورتهای آشنا مانند مادر خود را شناخته وتوجه بیشتری به مادر نماید و اغلب خنده های غیر اجتماعی خواهد داشت
2:کودک در 2 ماهگی اشیا را تا 180 درجه تعقیب میکند و خنده اجتماعی پیدا میگند بدین معنی که در مقابل ادای والدین میخندند ودر صورتیکه به شکم بخوابند برای لحظه کوتاهی میتوانند سر خود را بالا بگیرند
3:کودک در 3 ماهگی به اواهای موسیقیایی توجه نشان داده دست خود را به سمت اشیا دراز میکند ولی قادر به گرفتن اشیا نیست و در حالت خوابیده به شکم سر و سینه را برای مدت کوتاهی بلند میکند
4:کودک در سن 4 ماهگی اشیا را با دست گرفته به سمت دهان میبرد با صدای بلند میخندد و اغلب گردن کاملا سفت شده و وضعیت سر را کنترل میکند
5:کودک در سن 5 ماهگی غلت میزند و اشیا بزرگ را میتواند از دستی به دست دیگر بدهد
6: کودک در سن 6 ماهگی با کمک میتواند بنشیند و صداهای تک سیلابی از خود در میاود
7:کودک در سن 7 ماهگی از حالت خوابیده به پشت به شکم بر میگردد اغلب به تنهایی وبدون کمک مینشیند و دستورات یک مرحله ای را انجام میدهد
8: کودک در 8 ماهگی اشیا را با دو انگشت میگیرد و دو مکعب را به هم میکوبد و اشیا پنهان شده در زیر ملحفه را میتواند پیدا کند
9: کودک در 9 ماهگی با کمک میتواند بلند شود و گاهی با کمک گرفتن اشیا چند قدم راه برود اسم خود را میشناسد و چها دست و پا میتواند روی زمین بخزد
10: کودک در 10 ماهگی قاشق را گرفته و به دهان میبرد دستورات چند مرحله ای را انجام میدهد و شروع به حرف زدن خواهد کرد
11: کودک در 12 ماهگی بدون کمک بر میخیزد با یک دست اشیا را گرفته راه میرود با توپ بازی میکند و در پوشیدن لباس با مادر هکاری کرده صفحات کتاب را ورق می زند.
12: کودک در 15 ماهگی قادر است تا 6 کلمه حرف زده از پله ها بصورت خزیده بالا برود و 2 مکعب را روی هم بچیند
13: کودک در 18 ماهگی قادر است 10 تا 15 کلمه حرف زده از پله ها با کمک بالا برود بعضی از اعضا بدن را شناخته و 4 مکعب را روی هم بچیند همچنین قادر به دویدن خواهد بود.