تمرینات کاربردی برای دست کودکان

تمرین کاربردی برای دست کودکان فلج مغزی

اگرچه کودکان فلج مغزی می توانند تمرینات مختلفی را برای تقویت و بهبود دست های خود انجام دهند، ولی در این مطلب تمرینات ساده و مفیدی که تکرار آنها برای کودکان جالب است را عنوان خواهیم کرد.

برای بسیاری از والدین کودکان سی پی دشوار است که کودک خود را علاقه مند به انجام و تکرار تمرینات درمانی نگه دارند؛ زیرا که بسیاری از این تمرینات ممکن است برای کودکان خسته کننده شوند.
در این مطلب برخی از فعالیت‌های مفید و سرگرم‌کننده ای که کودکان فلج مغزی می‌توانند بدون از دست دادن علاقه و برای بهبود عملکرد دستان خود انجام دهند، را توضیح خواهیم داد.

چرا این گونه تمرینات دست برای کودکان فلج مغزی مفید می باشند؟

آیا تا به حال در مورد  خاصیت نروپلاستیسیته چیزی شنیده اید؟
نوروپلاستیسیته به توانایی مغز برای تطبیق و تنظیم مجدد خود و سازماندهی مدارهای عصبی اش اشاره دارد، که می تواند به مغز کمک کند تا عملکردهای آسیب دیده خود را بازیابی کند. یکی از بهترین روش ها برای تقویت نوروپلاستیسیته، از طریق تکرار بسیار زیاد تمرینات می باشد. هنگامی که شما به طور مداوم یک حرکت را تکرار می کنید، مغز نیاز به آن عملکرد را احساس کرده و در نتیجه، خود را دوباره بازیابی کرده و مسیرهای عصبی هدفمند را تقویت می کند؛ به طوری که هر بار که حرکتی را انجام می دهید، انجام آن آسان تر و طبیعی تر می شود. به دلیل وجود خاصیت نوروپلاستیسیته می باشد که برخی از افرادی که قسمت‌هایی از مغز آنها آسیب دیده است قادر به بازیابی عملکردهایی هستند که معمولاً توسط آن قسمت‌های آسیب دیده مغز کنترل می‌شوند.
مغز انسان قابلیت سازگاری زیادی دارد و عملکردهای متاثر از آسیب مغزی را می توان با انجام تمرینات زیاد بهبود بخشید.

تمرینات کاردرمانی دست برای کودکان فلج مغزی:

برخی از بهترین تمرینات برای بهبود دستان کودکان فلج مغزی، تمریناتی هستند که کودک شما را وادار و علاقه مند می کنند تا آنها را بیشتر تکرار کرده و برای او چالش برانگیز نیز باشند.در ادامه، تمرینات مناسب برای حرکات دست را که می توانند سبب بهبود مهارت گرفتن، دامنه حرکتی مچ دست، قدرت انگشتان و سایر مهارت ها در کودکان فلج مغزی شود را توضیح خواهیم داد.

* مرتب کردن آب نبات ها:
یک بسته از آب نبات های مورد علاقه کودکتان را که اشکال و یا رنگ های متنوعی دارد را تهیه کنید. آب نبات ها را بر روی میز ریخته و از از کودکتان بخواهید آنها را بر اساس رنگ و یا شکل دسته بندی و مرتب کند.
همچنین کودک فلج مغزی شما می تواند آب نبات ها را برای تمرین حرکات مچ دست هایش بر روی سطح میز هل دهد و یا آنها را برای تمرین کردن میزان فشار مناسب با انگشتانش بردارد؛ و یا می تواند آنها را از یک دست به دست دیگرش دهد تا بر روی بهبود هماهنگی هر دو دستش تمرین کند.

کلینیک ایران یکی از پیشگامان در زمینه کاردرمانی تخصصی دست برای کودکان فلج مغزی است شما میتوانید از تجربیات متخصصین ما از یکی از راههای زیر بهره مند شوید :

* تمرین با خمیر درمانی (خمیر پاتی):
از کودکتان بخواهید مقداری خمیر بازی، گل رس، اسلایم و یا خمیر پاتی را به شکل های مختلفی در بیاورد. این فعالیت نه تنها به تقویت عضلات انگشتان دست کودک شما کمک می‌کند، بلکه سبب تقویت خلاقیت او نیز خواهد شد.
خمیر پاتی در رنگها و سطوح مختلفی از نظر  مقاومت موجود می باشد؛ بنابراین فشار دادن و تمرین با خمیر پاتی آسان بوده و تمرین کردن با برخی دیگر از آنها دشوارتر می باشد.
به طور کلی، بازی کردن و شکل دادن به اسلایم و خمیر بازی راحت تر بوده و برای کودکان سی پی که ضعف شدید در عضلات دست دارند، بهترین گزینه می باشند.

* بازی با نخ و مهره های رنگی:
بازی با نخ و مهره های رنگی، روش سرگرم کننده ای برای کودکان فلج مغزی می باشد تا بتوانند  به تقویت مهارتهای حرکتی ظریف خود کمک کنند.
برای انجام این فعالیت، به تنها چیزی که نیاز دارید تعدادی نخ و مهره است. برای چالش‌ برانگیزتر کردن این فعالیت، از نخ های نازک‌ تر و یا مهره‌هایی با سوراخ‌های کوچک ‌تر استفاده کنید. یا می توانید برای آسان‌تر کردن این فعالیت از مهره‌های بزرگ ‌تر و رشته های پیپ پاپ کن به جای نخ استفاده کنید.
همانطور که در مورد آب نبات ها توصیه کردیم، مجموعه ای از مهره های رنگی در شکل ها و اندازه های مختلف را تهیه کرده و از کودکتان بخواهید آنها را بر اساس شکل و رنگ مرتب کند.

* نقاشی و رنگ آمیزی:
نگه داشتن قلم مو و مداد در دست یک مهارت است، سایر حرکات مختلفی که می توان با قلم مو و مداد انجام داد، مهارت های دیگری هستند. اگر کودک قلم مو و مداد را محکم فشار دهد رنگ نقاشی او پر رنگ تر خواهد بود و چنانچه به آرامی فشار دهد، رنگ نقاشی او کم رنگ تر خواهد بود.
کودک خود را تشویق کنید تا در هنگام نقاشی کردن از فشارهای مختلف قلم مو و مداد استفاده کند تا بتواند تمرین های متفاوتی را برای تقویت دستش داشته باشد. استفاده از قلم مو در سایز های متفاوت کوچک و بزرگ نیز می تواند به ترتیب سختی تمرینات را افزایش و یا کاهش دهد.و بدین ترتیب می توانید به مزایای نقاشی کردن با کودکان سی پی پی ببرید.

* بافتن مو:
بافتن مو یک روش بسیار خوب برای بهبود عملکرد دست می باشد؛ زیرا که مدل های مختلفی برای بافتن مو وجود دارد. برخی از مدل های بافتن مو ساده هستند، در حالی که برخی دیگر از آنها پیچیده تر هستند.
بافتن مو شامل به کار بردن عملکردهای مختلف دست می باشد. شما باید موها را برس بزنید، آن ها را جدا کنید، قسمتی از تارهای مو را در جای خود نگه دارید در حالی که بقیه آنها را کشیده و به هم می بافید، و در انتها می بایست همه موها را ببندید.

* نواختن یک ساز موسیقی:
نواختن یک ساز یک روش عالی برای بهبود عملکرد دست می باشد. نواختن هر سازی به یک تکنیک منحصر به خودش نیاز دارد. به عنوان مثال، برای نواختن درام، باید تمرین کنید که چوب های طبل را نگه داشته و مچ دست های خود را بالا و پایین ببرید. برای نواختن پیانو باید تمام انگشتان خود را بر روی کلیدهای مناسب به صورت صحیح حرکت دهید.
نواختن یک ساز به کودکان سی پی می آموزد که چگونه فشارهای مختلف دستان آنها بر میزان صدا تأثیر می گذارد. نواختن آهنگ های آهسته ‌تر به کودکان کمک می‌کند تا بر تکنیک تسلط پیدا کنند، در حالی که نواختن آهنگ‌های سریع‌ تر به کنترل بیشتری نیاز دارند.

* بازی با حباب:
این بازی بسیار ساده است اما معجزه حباب بازی در کودکان بر همگان آشکار است، اما درست کردن حباب‌ها فعالیتی است که کودک شما را برای مدت نسبتاً طولانی سرگرم می‌کند (مخصوصاً اگر از این فعالیت بازی بسازید که دائماً کودک را در انجام فعالیت های سخت‌تر به چالش بکشد).
یک حباب ساز تهیه کرده و کودکتان را به چالش بکشید تا تعداد معینی حباب را در یک بازه زمانی مشخص درست کند. با پیشرفت کودک در این فعالیت، تعداد و اندازه حباب ها را تغییر دهید.

* جنگا:
جنگا بازی است که ساده شروع می شود، اما به تدریج سخت تر شده و نیاز به دقت زیادی دارد. شما می بایست هر بلوکی را با احتیاط و دقت از کل برج بیرون بیاورید و سپس آن را به بالا اضافه کنید. این فعالیت به کودکان یاد می دهد که چگونه از انگشتان خود برای فشار دادن استفاده کنند، آنها را به هم بچسبانند و یاد بگیرند بدون اینکه کل برج سقوط کند، با دقت بلوک را در قسمت بالا
قرار دهند.

* تزیین کردن غذا:
سرو غذای کودکان به شکل جذاب سبب می شود که کودکان از غذای خود لذت بیشتری ببرند. بنابراین از کودکتان بخواهید که غذاهایی مانند پنکیک، کلوچه و پیتزا را در خانه تزئین کند.
به عنوان مثال، برداشتن مواد غذایی و قرار دادن دقیق آنها در محلی که کودک می خواهد، برداشتن و فشار دادن سس ها، استفاده از وسایل مختلف آشپزی به بهبود عملکرد دست ها و مهارت های حرکتی ظریف کودکان کمک خواهد کرد.

* بازی در ساحل:
اگر بدانید کودکتان چند تمرین متفاوت برای بهبود دستانش را می تواند در ساحل انجام دهد و فواید شن بازی در کودکان چقدر زیاد است، تعجب خواهید کرد. کودک می تواند دستانش را در ماسه های نرم فرو برده و ماسه ها را قالب بزند. قالب زدن ماسه مرطوب بسیار آسان است. 
به کار بردن تمام مهارت های دست شامل فشار دادن، له کردن و کندن به کودک شما کمک می کند تا عضلات دستانش تقویت شود. سپس می توانید کودکتان را به چالش بکشید تا هر تعداد صدف دریایی را که می‌تواند پیدا کند، را جمع کند. حتی کودک با مالیدن کرم ضد آفتاب به پوستش نیز می تواند به تقویت دست هایش کمک کند.

* باغبانی:
باغبانی فعالیتی است که نیاز به حوصله زیاد و تعهد روزانه دارد. در تمامی فعالیت ها از کاشتن گیاه در گلدان گرفته تا آبیاری و دیدن رشد آن در طول زمان، کودک شما فعالانه از عملکرد دست های خود استفاده خواهد کرد.
اگر میوه یا سبزی بکارید، کودکتان می تواند در هنگام رسیدن آنها را بکند.

* بازی با لگو:
از کودکتان بخواهید با چند لگو چیزی بسازد. قطعات بزرگتر لگوها برای بازی و قرار دادن در داخل یکدیگر راحت تر هستند؛ در حالیکه قطعاتی که کوچکتر باشند نیاز به مهارت و قدرت بیشتری  در انگشتان دارند.

تمرینات مناسب برای بهبود حرکات دست در  کودکان سی پی:

همان گونه که عنوان شد بهترین تمرینات دست برای کودکان فلج مغزی، تمریناتی هستند که کودکان را در چالش و سرگرمی نگه می دارند.  بنابراین، کودکان این گونه تمرینات را به‌ عنوان فعالیتی که از روی اجبار باید انجام دهند، در نظر نمی گیرند؛ بلکه برای آنها فعالیتی که خودشان علاقه مند به انجام آن هستند، خواهد شد.

به این ترتیب، احتمالا کودکان این گونه تمرینات را بیشتر تکرار و تمرین خواهند کرد و روند بهبودی موثرتری را خواهند داشت.

مرکز کاردرمانی مهرآوران